Verklaringen
1) Hoeri zijn meisjes uit het paradijs. Het zwart van hun ogen steekt zo scherp af van het wit, dat zij ook ‘de witten' worden genoemd. Enkelvoud: haura
2) Zie de delen, 1 t/m 6 en 14-15.
3) ‘in de schaduw van de Grote Heer', d.i. de sultan van Turkije.
4) Zie deel 15: De koningin van de Gran Chaco
5) Dit Arabische woord betekent eigenlijk ‘heilig, taboe’. Bij de mohammedanen worden er de vrouwenvertrekken mee bedoeld die van de rest van het huis zijn afgezonderd.
6) Czernagora of Montenegro
7) Turkse naam van Czemagora, ‘zwarte bergen’, dat de Italianen Montenegro noemen
8) De richting naar Mekka, die voor het gebed is voorgeschreven
9) Belasting die voor de armen wordt ingezameld: 1/40 van het inkomen; een vrijwillige belasting die door de profeet en de traditie is aanbevolen
10) Huilende derwisjen
11) Woordelijk: heilige kleding
12) Acht borbi’s gaan in een para, veertig para’s in een piaster
13) Ongeveer vijftien gulden
14) Amsja, dochter van sjeik Malek; het meervoud van bint is benat
15) Noodzakelijke handelingen
16) Gods huis, andere naam voor de grote moskee.
17) Prosternaties.( neerwerping, ter-aarde-werping)
18) Preekstoel; Turkse naam: mimbar.
19) Een kleine met marmer beklede kuil, waaruit Abraham en Ismael kalk zouden hebben gehaald toen zij de kaaba bouwden.
20) De steen waarop Abraham tijdens het bouwen zou hebben gestaan.
21) Gevleugelde stier van de Assyriers
22) Zie deel 7: De schat in het Zilvermeer
23) Koningin van Engeland
24) Onderafdelingen; enkelvoud firka
25a Woordelijk:
eiland - het land tussen Eufraat en de Togris, ook Mesopotamie of
Tweestromenland genaamd.
25) Hoofdelijke
belasting, die de stammen aan vreemdelingen opleggen
27) letterlijk: tante; het is de enige manier om met een Arabier over zijn vrouw te spreken.
28) Met suiker bestrooide meelballetjes
29) Frans krijgsman uit de 16e eeuw; droeg de bijnaam ‘ridder zonder vrees of blaam’
30) De sabel van Mohammed, die tot nu toe bewaard bleef
31) Lokjes opzij van het hoofd
32)Vriend, bloedsbroeder. Iemand die meer telt dan een bondgenoot
33) Zie deel 1: Winnetou, het grote opperhoofd
34) Bedoeld worden de ruinen van Assoer, die in 1903 werden blootgelegd
35) Geminachte stammen, ongeveer zoals de paria’s in India
36) Een attisch talent is iets meer dan 25 kg
37) Rovers. Deze naam is inderdaad een eretitel bij de bedoeienen
38) Met de Assyriers in Syrie
39) Uitroep van verwondering
40) Amerika, eigenlijk ‘de Nieuwe Wereld’
41) Kwartiermaker en compagnieschrijver
42) Heilige van de Jesidi’s
43) Oude Testament
44) De Heer Jezus
45) Koning van de engelen
46) Sjems = zon